Amendementen, moties en vragen

In de gemeentewet is vastgelegd hoe raadsleden invloed kunnen uitoefenen op de besluitvorming en hoe zij het college van burgemeester en wethouders kunnen controleren. Raadsleden gebruiken daarvoor zogenoemde raadsinstrumenten. De verschillende raadsinstrumenten staan hieronder uitgelegd.

Amendement

Raadsleden kunnen met een amendement veranderingen aanbrengen in een voorgesteld besluit. Als een meerderheid van de raad een amendement steunt, wordt het oorspronkelijk voorgestelde raadsbesluit gewijzigd.

Budgetrecht

De raad kan door meer of minder geld aan een bepaald doel toe te wijzen, sturen op het beleid. Dit noemen we het budgetrecht. Het is één van de belangrijkste instrumenten om invloed uit te oefenen.

Initiatiefvoorstel

Raadsleden kunnen zelf voorstellen doen voor een verordening of een ander besluit. Dit noemen we dan initiatiefvoorstellen.

Interpellatie

Raadsleden hebben het recht om een verzoek in te dienen waarmee zij het college kunnen bevragen over een onderwerp dat niet op de agenda van de raadsvergadering staat. Dit noemen we een interpellatie. Elk raadslid kan verzoeken om een interpellatie, maar de gemeenteraad als geheel bepaalt of de interpellatie wordt toegestaan. Een interpellatie is een zwaar instrument.

Motie

Raadsleden kunnen tijdens een raadsvergadering moties indienen. Een motie is een korte verklaring van één of meerdere raadsleden over een onderwerp waarmee een oordeel, wens of verzoek wordt uitgesproken. Een motie is aangenomen als de meerderheid van de gemeenteraad voor de ingediende motie stemt. 

Recht van onderzoek

Als de meerderheid van de raad het wil, kan de raad onderzoek doen naar het door het college gevoerde beleid. Dat kan op verschillende manieren: door een extern bureau, een onafhankelijke commissie of via een raadsonderzoek.

Vragenrecht

Raadsleden hebben het recht om vragen te stellen aan het college en de burgemeester. Dit kan zowel mondeling als schriftelijk.